Aan de slag

De CO2-calculator is een digitale tool die het mogelijk maakt om de CO2-uitstoot van jouw basis- of secundaire school te monitoren en in te zetten bij klimaateducatie. De leerlingen voeren metingen uit en vullen de gegevens in. De CO2-calculator rekent alles om naar CO2-uitstoot en geeft deze bevattelijk weer. Door deze tool educatief in te zetten, wordt het eenvoudig om CO2-doelstellingen voor jouw school te formuleren, op te volgen en te bereiken.

MOS stelt een gratis energiekoffer ter beschikking. Daarin vind je een handleiding, werkbladen en tal van instrumenten om samen met de leerlingen een energieonderzoek op school te voeren. In de MOS-actiefiche 'Energiedetectives op pad' zetten we je op weg om met deze energiekoffer aan de slag te gaan. Je kan de energiekoffer ontlenen bij: Provincie West-Vlaanderen Provincie Oost-Vlaanderen Provincie Antwerpen Provincie Vlaams-Brabant Provincie Limburg Brussels Hoofdstedelijk Gewest

MOS stelt een gratis energiekoffer ter beschikking. Daarin vind je een handleiding, werkbladen en tal van instrumenten om samen met de leerlingen een energieonderzoek op school te voeren. In de MOS-actiefiche 'De energiekoffer en onderzoeksvragen verzinnen' zetten we je op weg om met deze energiekoffer aan de slag te gaan. Je kan de energiekoffer ontlenen bij: Provincie West-Vlaanderen Provincie Oost-Vlaanderen Provincie Antwerpen Provincie Vlaams-Brabant Provincie Limburg Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Deze kleurrijke verhalen brengen telkens een ander thema rond duurzaamheid aan. De verhalen bevatten ook didactische wenken en werden vertaald. KaMOShibai-verhalen zijn in de eerste plaats bestemd voor kleuters en lagereschoolkinderen. Toch kunnen ze ook dienen in het vreemdetalenonderwijs, bijvoorbeeld om voor te lezen aan kleuters of lagereschoolkinderen uit een andere taalomgeving. Ze kunnen ook gebruikt worden als leesvaardigheid rond duurzaamheid of dienen in een uitwisselingsproject.   Klik hier om naar de verschillende verhalen te gaan.

Twee koolmezen zijn wanhopig. Hun jongen schreeuwen om rupsen. Maar die rupsen blijken verdwenen ... Een waanzinnige moord? Een dwaze ontvoering? Een verschrikkelijke ziekte? Speel het spel 'Waar zijn de rupsen? ' en ontdek waarom. 'Waar zijn de rupsen?' werd ontwikkeld door Vlaams kennis- en vormingscentrum voor Natuur en Milieu De Vroente, in samenwerking met MOS.

Leon wordt wakker. Het is licht in de kamer en toch is er geen elektriciteit. Er is duidelijk iets aan de hand met Reus Gommaar. Leon gaat op onderzoek met mamsie en mama. Als dat maar goed komt. Leon werd ontwikkeld door MOS Vlaams-Brabant en is een kamishibaiverhaal uit een reeks rond duurzame ontwikkeling. pdf bestandLeon.pdf (2.12 MB) Ook op KlasCement staat dit verhaal voor je klaar. Lees meer over de kaMOShibaiverhalen en hoe je ze kan inzetten in je lessen.

Laat je leerlingen aan de slag gaan met de energiekoffer om het energieverbruik van de school in kaart te brengen. Op die manier breiden ze hun onderzoekscompetenties uit. pdf bestandMOS_actiefiche_energiekoffer.pdf (909 kB) Ook op KlasCement staat deze actiefiche voor je klaar. Lees hier hoe je met de MOS-actiefiches de onderzoekscompetenties van je leerlingen kan aanscherpen.  

Dit document vormt een leidraad om met je school en de omgeving een energiearme dag te organiseren. Samen met de leerlingen kan in kaart gebracht worden wat de mogelijkheden zijn om zuiniger met energie om te gaan en wat de energiearme dag aan besparing en verminderde CO2-uitstoot heeft opgeleverd. pdf bestandAF1_een_energiearme_dag.pdf (520 kB) Ook op KlasCement staat deze actiefiche voor je klaar. Lees hier hoe je met de MOS-actiefiches de onderzoekscompetenties van je leerlingen kan aanscherpen.

Deze actiefiche vormt een leidraad om met leerlingen op onderzoek te gaan naar wat energie is, uit welke verschillende bronnen energie voortkomt en waar de energie naartoe gaat. Na het stellen van een aantal onderzoeksvragen rond energie, kruipen de leerlingen in de huid van een energiedetective om op zoek te gaan naar energievreters in de klas of school.

Hoe breng je zowel de energiefactuur als de CO2-uitstoot van je school naar beneden? Aan de constructie van een oud, slecht geïsoleerd gebouw kan je op korte termijn weinig veranderen, maar de keuze voor een duurzame energieleverancier en attitudevorming heb je bijvoorbeeld wel zelf in de hand. Samen met het schoolteam, de ouders, de kinderen, en externe partners is meer mogelijk dan je denkt, en kan je op een leuke en leerzame manier 10 tot 15% energie besparen. Deze actiefiche zet je op weg.

Steken we onze kop in het zand voor de klimaatverandering en doen we verder zoals we nu bezig zijn, of gaan we voor een duurzame verandering? Deze MOS-actiefiche nodigt je leerlingen uit om de klimaatproblematiek van nabij te onderzoeken en actie te ondernemen. Het is nog niet te laat, maar dan moeten we ons dringend aanpassen. Doe jij ook mee? pdf bestandAF_Klimaat.pdf (1 MB) Ook op KlasCement staat deze actiefiche voor je klaar. Lees hier hoe je met de MOS-actiefiches de onderzoekscompetenties van je leerlingen kan aanscherpen.

MOS legt het accent op het aanscherpen van de onderzoekcompetenties van de leerlingen, zodat ze gewapend met deze competenties duurzame keuzes kunnen maken.

Op KlasCement staan nog oude MOS-bundels over energie. Ze bevatten nog heel wat nuttig en bruikbaar materiaal. Kleuters en 1e en 2e leerjaar Ga naar de KlasCement website om de MOS-bundel voor kleuters en eerste en tweede leerjaar volledig te bekijken 3e, 4e, 5e en 6e leerjaar Ga naar de KlasCement website om de MOS-bundel voor de tweede en derde graad LO volledig te bekijken  

zip bestandMOS-lied: natuur (4.33 MB) zip bestandMOS-lied: walk for water (3.23 MB) zip bestandMOS-lied: energie (5.48 MB) zip bestandMOS-lied: afval (3.83 MB) zip bestandMOS-lied: water (3.27 MB) zip bestandMOS-lied: verkeer (4.82 MB)

In dit verhaal is reus Gommaar boos omdat de mensen zoveel energie verspillen. Ook beschikbaar in het Frans en Engels. pdf bestandReus Gommaar is boos.pdf (2.26 MB) pdf bestandGervais le Géant se met en colere.pdf (2.47 MB) pdf bestandGiant Colossus.pdf (2.44 MB) De pedagogische fiche zet je op weg: pdf bestandfiche Reus Gommaar is boos.pdf (1.19 MB) Ook op KlasCement staat dit verhaal voor je klaar. Lees meer over de kaMOShibaiverhalen en hoe je ze kan inzetten in je lessen.

Terra, de aarde, voelt zich niet goed in haar vel. Ze vraagt aan haar vriendin Laura wat er met haar aan de hand is. Laura gaat op onderzoek.