Al gedurende 30 jaar is leerkracht Jan Konings actief betrokken bij het natuur-, milieu- en klimaatbeleid van de Provinciale School voor Buitengewoon Secundair Onderwijs De Wissel in Genk. Deze school verwelkomt jongens en meisjes met specifieke onderwijsbehoeften.
De leerkrachten en leerlingen doen elk jaar verschillende acties: ze nemen deel aan #iktrekhetmijaan (vroeger Dikketruiendag) en Wereldwaterdag, halen batterijen op en zetten zich in voor de biodiversiteit op school. Zo maken ze nestkasten van gerecupereerd materiaal, bouwen ze bijenhotels, noem maar op ... Er wordt bij deze activiteiten steeds naar de haalbaarheid gekeken voor hun eigen leerlingen.
Maar Jan merkte dat deze thema’s best moeilijk zijn om te verkopen. Hij voelde ook dat er vanuit de leerlingen een grote drempelvrees is om hieraan mee te werken en dat het belangrijk was om de deelname laagdrempelig en leuk te maken.
Het GreenTeam
Onder impuls van Jan werd er een unieke groep opgericht, waarbij leerlingenparticipatie centraal staat: het GreenTeam. Het GreenTeam bestaat uit ongeveer 20 leerlingen van verschillende leeftijden en uit verschillende klassen, onder begeleiding van enkele leerkrachten. Met deze groep houden ze één keer per maand een vergadering. De leerlingen bedenken er samen ideeën om met hun school het milieu en de natuur te helpen en de klimaatverandering aan te pakken. Met die ideeën wordt dan uiteindelijk naar de directie gestapt om ook echt actie te ondernemen.
De leerlingen zijn op het moment van de vergadering vrijgemaakt van hun les, maar er is nooit een verplichting om naar de vergadering te komen. Om hun les te verlaten, hoeven ze enkel een briefje af te geven aan hun leerkracht, wat de drempel voor de leerlingen ook meteen verlaagt.
Een inspirerend succesverhaal
De vergadering met het GreenTeam hoort steeds een leuk, ontspannen moment te zijn. Er wordt soms soep voorzien vanuit de keuken of iemand brengt taart mee. Tijdens die vergadering wordt er steeds naar elkaar geluisterd en komen de leerlingen zelf met ideeën. Iedereen is er welkom en elk idee wordt gehoord, al moeten sommige leerlingen af en toe wat getemperd worden in hun enthousiasme. De goesting om mee te werken aan een betere wereld is er buitengewoon groot.
Heel wat leerlingen komen spontaan vragen of ze bij het GreenTeam mogen aansluiten. Vaak zijn dat leerlingen die wat stiller zijn en die in het GreenTeam wel hun stem vinden, leerlingen die dikwijls onderschat worden, maar ook mee kunnen nadenken en filosofische vragen kunnen stellen.
Dat is volgens Jan een van de redenen waarom het GreenTeam zo goed werkt. De leerlingen krijgen het gevoel dat ze daar veilig zijn, dat ze daar een plekje hebben gevonden waar ze ook gehoord worden. En dat het niet alleen bij ideeën blijft, maar dat er ook echt iets mee gedaan wordt.
Op de vergaderingen zijn regelmatig ook externe leden aanwezig: leerkrachten, mensen van het secretariaat, een technisch adviseur ... Er is tegelijkertijd een duidelijke evolutie van de betrokkenheid binnen het leerkrachtenteam merkbaar. Dat komt vooral door de enthousiaste leerlingen van het GreenTeam die hen weten te overhalen.
Kers op de taart
Het GreenTeam is zo’n succes, dat het herkenbaarheid verdiende op de school. Lang geleden maakte een leerling uit het GreenTeam een tekening en die werd omgezet in een logo voor het GreenTeam. En dat is nog maar een van de vele voorbeelden van de actieve leerlingenparticipatie van het GreenTeam in De Wissel. Zo komt er ook een nieuwbouw op het schoolterrein en mogen de leerlingen van het GreenTeam mee nadenken over de vergroening en duurzaamheid hiervan.
Jan heeft nog enkele tips voor jou:
- Blijf er zelf in geloven
- Werk laagdrempelig
- Luister naar iedere leerling
- Geef de leerlingen een positieve stimulans
- Onderschat je leerlingen nooit: ze kunnen veel meer dan je ooit zou denken!
Een reportage van Something Blue (2021)
Gegevens van de school
Provinciale School voor Buitengewoon Onderwijs De Wissel
Arbeidsstraat 66
3600 Genk
Plant ook een idee!
Wil jij ook een idee planten in andere scholen?