SDGs tegen de sterren op in Sterrenbos Hamme

Wereldburgers in Hamme

Wie binnenstapt in Unescoschool Sterrenbos in Hamme, ziet al snel dat de ambitie hoog ligt. Sterrenbos is een Unescoschool. Dat wil zeggen dat ze bouwt aan vrede in de hoofden en harten van kleuters, kinderen en jongeren. Zo zet de school jonge mensen op weg naar een meer rechtvaardige en duurzame wereld. De school levert een actieve bijdrage aan de realisatie van de Agenda 2030 van de Verenigde Naties, gericht op mensenrechten voor iedereen. De agenda streeft naar een evenwicht tussen mens, planeet, welvaart, vrede en samenwerking en stelt daarvoor 17 SDGs voorop.

SDGs

Bij Sterrenbos zitten de SDGs in het DNA: alles wat ze doen, is ermee verbonden. De SDGs zijn de Sustainable Development Goals of Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen: 17 punten die het actieplan vormen om onze planeet terug op koers richting duurzaamheid te krijgen en om de mensheid te verlossen van armoede. Zo wordt duurzaamheid in z’n totaliteit op de agenda geplaatst: op economisch, sociaal én ecologisch vlak. 'De meeste kinderen op onze school kennen ondertussen alle 17 SDGs op hun duimpje!' vertelt leerkracht Shauni enthousiast. Zij is een van de geëngageerde trekkers van het SDG-project op Sterrenbos.

Bert, een van de twee directeurs van Sterrenbos, zetelt in het ASP-net. Dat is het netwerk van Unescoscholen waarin onderwijs als niet-materieel erfgoed wordt beschouwd. In 2017 werden daar de SDGs voorgesteld als tool om de werking van scholen te verduurzamen en aandacht te schenken aan de sociale, emotionele en bewuste ontwikkeling van leerlingen. 'We willen op dat vlak echt een pionier zijn', vertelt Bert. 'Vanuit het algemene gedachtegoed van de SDGs krijgt iedereen een plaats. Niet alleen in onze school, maar ook in de wereld daarbuiten.'

De school daagt zichzelf uit om die 17 SDGs tegen 2030 volledig te implementeren in haar werking. Op die manier wil ze de kinderen van de toekomst met een duidelijk, sociaal, eerlijk, duurzaam en vooruitstrevend engagement de wereld insturen. Elk jaar plaatsen ze dan ook één SDG extra in de kijker. Maar er is meer volgens Shauni: 'Alle SDGs zijn eigenlijk gelinkt aan elkaar en beïnvloeden elkaar. Bovendien zijn wij op onze school extra gevoelig voor ongelijkheid. Dus dat actiepunt nemen we bijvoorbeeld altijd mee in alles wat we doen.' Het is dan ook de bedoeling om zoveel mogelijk acties te combineren met elkaar en aan de leerlingen te laten zien dat het om een totaalplaatje gaat.

En dat gebeurt niet zomaar: de leerlingen worden zelf ook echt betrokken bij de samenstelling van het programma. Elk jaar mogen enkele leerlingen mee naar het ASP-net om uit te wisselen met andere Unescoscholen en de SDG uit te kiezen waar ze het volgende jaar rond zullen werken. Op die manier zijn ze nauw betrokken en denken ze actief mee na.

En actie!

Het thema wordt elk jaar in concrete acties omgezet. Zo werd er vorig jaar gewerkt rond klimaat, met onder andere een walk-and-bikepool van leerkrachten die leerlingen te voet of met de fiets naar school begeleiden. Of er wordt chocomelk verkocht voor de Warmste Week. De school organiseert elk jaar ook een vijftal Werelddagen over verschillende thema’s die gekoppeld worden aan de SDGs. 'Daarmee creëren we niet alleen bewustzijn bij de kinderen zelf, maar ook bij bezoekers zoals grootouders, ouders of mensen uit de buurt', vult Bert aan. En het stopt niet aan het einde van het schooljaar: veel acties worden gewoon meegenomen naar het volgende jaar en blijven zich herhalen.

Een uitdagend parcours

Zowel Bert als Shauni benadrukken hoe belangrijk het is dat het hele schoolteam mee is in het verhaal. Het duurt bij sommige collega’s soms wat langer om hen mee te krijgen. Shauni legt uit hoe ze daar bij Sterrenbos mee omgaan: 'We doen intern zoveel mogelijk om iedereen te helpen. We hebben verschillende coaches bij wie je als collega te rade kan gaan voor hulp of tips als je met thema’s rond duurzaamheid aan de slag wil in je klas.'

En Shauni heeft nog heel wat meer tips voor scholen die werk willen maken van de SDGs. Ze raadt aan om te dromen, maar om jezelf ook niet voorbij te lopen: 'Focus op een tweetal punten per jaar en koppel ze op een relevante manier aan je bestaande werking, acties en daguitstappen. Zorg voor coaching om je team mee te krijgen en bepaal op voorhand je doelen. Houd het ook luchtig en verstaanbaar voor iedereen. SDGs hebben een bepaalde waarde, dus blijf bij de kern en houd hun boodschap voor ogen.'

Het is duidelijk dat ze bij Sterrenbos niet stil zitten, en ook over de toekomst wordt al nagedacht. Het idee is inderdaad om alle SDGs aan bod te laten komen tegen 2030, maar daar houdt het niet op. Het is ontzettend boeiend om de evolutie van bepaalde acties te bekijken en ervoor te zorgen dat ze blijven leven op school. Zo stond in 2017 Gendergelijkheid als allereerste SDG in de kijker, een thema dat sindsdien al een hele nieuwe lading kreeg. 'Bovendien willen we nog meer klasdoorbrekend gaan werken en SDGs koppelen aan ervaringsgericht onderwijs. We willen een duurzaam internationaliseringstraject opstarten om te leren van andere scholen en we willen nog meer uitwisseling creëren met de buurt', vult Bert aan. Aan ambitie alvast geen gebrek bij Sterrenbos!

Een reportage van Always Hungry (2024)