Veranderingen in een schoolcultuur binnenbrengen gebeurt niet van vandaag op morgen. Alle neuzen in dezelfde richting brengen vraagt tijd. TIJD is wat je nodig hebt, wil je slagen!
De WSA-mindmap kan dan wel licht werpen over de te nemen stappen in de schoolwerking. Maar schoolplannen, hoe goed bedoeld en wel doordacht ook, kunnen stagneren of op niets uitlopen. Dat werkt op termijn demotiverend. Vaak komt dit omdat de geesten er nog niet klaar voor zijn in een bepaalde richting te groeien. Tijd nemen en oog hebben voor veranderingsfactoren is in deze heel belangrijk wil een schoolteam slagen in het behalen van vooropgestelde doelen.
Het creatielemniscaat van Ofman & Coppenhagen kan meer inzichten geven:
Ofman ziet vier dynamiserende knooppunten als hefboom tot een veranderingsproces binnen het team.
1. Voeding: Verstaan alle schoolbetrokkenen (of schoolteamleden) hetzelfde onder EDO? Neem de tijd, eventueel via interne professionalisering om dit onder alle teamleden af te toetsen. Het is de basis voor elke betrokkene om af te toetsen in welke mate hij/zij een bijdrage tot EDO kan aanleveren.
2. Beeld: de slaagkansen van een veranderingsproces op school stijgen wanneer mensen zich verbonden voelen met een thematiek. Kunnen collega’s aan elkaar helder uitdrukken wat ze gerealiseerd willen zien op vlak van duurzaamheid? Kunnen ze hun ‘goesting’ en ‘motivatie’ in de verf zetten? Onderzoek of er voldoende formele en informele overlegmomenten zijn om dit binnen het schoolteam uit te wisselen. Collega’s kunnen zich dan gemakkelijker een beeld vormen van wat ze willen doen en waar ze naartoe willen. Zo versterk je betrokkenheid en stimuleer je creativiteit. Collega’s kunnen en mogen tot hun ‘flow’ komen. Ze zijn in contact met hun eigen en elkaars ‘inspiratie’. Als we naast onze eigen motivatie ook de motivatie van onze collega’s scherper in beeld krijgen, verscherpt dit de verstandhouding en dus de bereidheid om samen te werken, weliswaar op een kritische manier. De betrokkenheid op elkaar wordt positief gestimuleerd.
3. Samenwerking: Een schoolgemeenschap laat zich dus niet veranderen door een simpele vingerknip, maar wel door samenwerking en door zorg te besteden aan het verbinden van mensen. Zorg dus voor een representatief samengestelde werkgroep rond EDO, een gemotiveerde groep met een duidelijk mandaat en voldoende beschikbare middelen. Als het werk van deze groep helder wordt geduid en gecommuniceerd, komen alle neuzen in dezelfde richting te staan.
4. Vorm: Nu pas komen we aan het punt waar de meeste werkgroepen, en vooral de ‘doeners’, onmiddellijk mee starten omdat ze dit als een concreet en dus ‘veilig’ vertrekpunt zien. Het is de fase van ‘uitvoeren en concreet actie ondernemen’. In het voorgaande hebben we duidelijk de mogelijke valkuilen van een te snelle aanpak aangetoond. Een grondige voorbereiding in fase 1, 2, en 3 zorgt ervoor dat in deze fase plannen en organiseren makkelijk gaat en haar doelen bereikt.
Bron: Ofman,D. (2002). Bezieling en kwaliteit in organisaties (2017). Kosmos